Sual: Nafile orucun da sevabı olur mu?
CEVAP
Oruç kazası olmayanın nafile oruç tutması çok sevaptır. Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:
(Bir gün nafile oruç tutana kimseye, yeryüzü dolusu altın verilse, o orucun sevabını karşılamaz.) [İbni Neccar]
(Gizleyerek, bir gün nafile oruç tutana, Allahü teâlâ, Cennetini ihsan eder.) [Hatib]
Sual: Ramazandan sonra her ay oruç tutmak isteyen hangi günler tutmalıdır?
CEVAP
Her ay 3 gün oruç tutmak çok iyidir. Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:
(Her [kameri] ayda, üç gün oruç tutmak, bütün yılı oruçlu geçirmek gibi sevaptır.) [Buhari]
(İbrahim
aleyhisselam, her ayda 3 gün oruç tuttu. Allahü teâlâ da ona ömrü boyu
oruç tutmuş gibi sevap verdi ve ömür boyu sanki yiyip içmiş gibi
kuvvet, zindelik verdi.) [Beyheki]
(Her ay 3 gün oruç tutan, yılın tamamında oruç tutmuş gibi olur.) [Müslim]
(Her ay 3 gün oruç tutanın kalbindeki kin yok olur.) [Bezzar]
(Her ay 3 gün oruç tutanın kalbinin pası temizlenir.) [Nesai]
“Eyyâm-ı biyd” denilen kameri ayların 13, 14 ve 15. günleri de tutmak iyi olur. Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:
(Ayda 3 gün oruç tutan, ayın 13, 14 ve 15. günlerinde tutsun!) [Nesai]
(Her ay, eyyâm-ı biyd’de oruç tutan kimse, yılın tamamında oruç tutmuş gibi sevaba kavuşur.) [Nesai]
Sual: Zilhicce ayında oruç tutmanın fazileti nedir, hangi günlerde oruç tutmalı?
CEVAP
Kurban
bayramının bulunduğu aya Zilhicce denir. Zilhicce ayının ilk on gününde
yapılan ibadetlerin kıymeti çoktur. Bu husustaki hadis-i şeriflerden
birkaçı şöyledir:
(Zilhiccenin ilk günlerinde tutulan oruç, bir yıl
oruç tutmaya, bir gecesini ihya etmek de Kadir gecesini ihya etmeye
bedeldir.) [İbni Mace]
(Zilhiccenin ilk on gecesinde yapılan amel için, 700 misli sevap verilir.) [Beyheki]
(Zilhiccenin
ilk dokuz gününde oruç tutan, her günü için, helal malından yüz köle
azat etmiş veya Allah yolundaki mücahidlere yüz at vermiş veya Kâbe’ye
kurban için yüz deve göndermiş gibi sevaba kavuşur.) [R. Nasıhin]
(Bu
on günün hayrından mahrum olan kimseye yazıklar olsun! Bilhassa
dokuzuncu [Arefe] günü oruçla geçirmelidir! Onda o kadar çok hayır
vardır ki, saymakla bitmez.) [T. Gafilin]
(Zilhiccenin ilk dokuz günü oruç tutana, her günü için bir yıllık oruç sevabı verilir.) [Ebul Berekat]
(Zilhiccenin ilk on günü fazilette bin güne, Arefe günü ise, on bin güne eşittir.) [Beyheki]
(Allah
indinde zilhiccenin ilk on gününde yapılan amellerden daha kıymetlisi
yoktur. Bugünlerde tesbihi, tahmidi, tehlili ve tekbiri çok söyleyin!)
[Taberani]
[Tesbih: Sübhanallah,
Tahmid: Elhamdülillah,
Tehlil: La ilahe illallah,
Tekbir: Allahü ekber, demektir.]
İlk on günün kıymeti
Peygamber
efendimiz, Zilhiccenin ilk on gününde yapılan amellerin, diğer aylarda
yapılan amellerden daha kıymetli olduğunu bildirince, Eshab-ı kiram,
(Ya Resulallah, Allah yolundaki cihaddan da mı daha kıymetlidir?)
dediler. Peygamber efendimiz, cevabında buyurdu ki:
(Evet cihaddan
da kıymetlidir. Ancak canını, malını esirgemeden harbe gidip şehit olan
kimsenin cihadı daha kıymetlidir.) [Buhari]
Ebüdderda hazretleri buyurdu ki:
(Zilhiccenin
ilk 9 günü oruç tutmalı, çok sadaka vermeli ve çok dua ve istiğfar
etmelidir! Çünkü Muhammed aleyhisselam, (Bu on günün hayır ve
bereketinden mahrum kalana yazıklar olsun) buyurdu. Zilhiccenin ilk 9
günü oruç tutanın, ömrü bereketli olur, malı çoğalır, çoluk çocuğu
belalardan muhafaza olur, günahları affolur, iyiliklerine kat kat sevap
verilir, ölürken kolay can verir, kabri aydınlanır, Mizanda sevabı ağır
gelir ve Cennette yüksek derecelere kavuşur.) [Şir’a]
Sual: Arefe günü oruç tutmanın önemi nedir?
CEVAP
Hadis-i şeriflerde buyuruluyor ki:
(Arefe günü tutulan oruç, bin gün [nafile] oruca bedeldir.) [Taberani]
(Aşure günü orucu bir yıllık, Arefe günü orucu da, iki yıllık [nafile] oruca bedeldir.) [T.Gafilin]
(Arefede
tutulan oruç, iki bin köle azat etmeye, iki bin deve kurban kesmeye ve
Allah yolunda cihad için verilen iki bin ata bedeldir.) [T.Gafilin]
Sual: Receb ve Şaban aylarında oruç tutmanın fazileti nedir?
CEVAP
Receb
ayı, hürmet edilmesi gereken dört kıymetli aydan birisidir. Resulullah
efendimiz, Receb ayına çok değer verir ve "Ya Rabbi, Receb ve Şabanı
bizler için mübarek kıl ve bizi Ramazana eriştir" diye dua ederdi.
Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:
(Haram aylar, Receb, Zilkade, Zilhicce ve Muharremdir.) [İbni Cerir]
(Haram aylarda Perşembe, Cuma ve Cumartesi günleri oruç tutana iki yıllık ibadet sevabı yazılır.) [Taberani]
(Haram aylarda bir gün oruç tutup bir gün yemek çok faziletlidir.) [Ebu Davud]
(Receb
ayında Allahü teâlâya çok istiğfar edin; çünkü Allahü teâlânın, Receb
ayının her vaktinde Cehennemden azat ettiği kulları vardır. Ayrıca
Cennette öyle köşkler vardır ki, ancak Receb ayında oruç tutanlar
girer.) [Deylemi]
(Allahü teâlâ, Receb ayında oruç tutanları mağfiret eder.) [Gunye]
(Receb-i
şerifin bir gün başında, bir gün ortasında ve bir gün de sonunda oruç
tutana, Recebin hepsini tutmuş gibi sevap verilir.) [Miftah-ül-cenne]
(Ramazan
ayı dışında Allah rızası için bir gün oruç tutan, iyi bir yarış atının
bir asırda alacağı mesafe kadar Cehennemden uzaklaşır.) [Ebu Ya’la]
(Receb
büyük bir aydır. Allahü teâlâ bu ayda hasenatı kat kat eder. Receb
ayında bir gün oruç tutan, bir yıl oruç tutmuş gibi sevaba kavuşur. 7
gün oruç tutana, Cehennem kapıları kapanır. 8 gün oruç tutana Cennetin
8 kapısı açılır. On gün oruç tutana, Allahü teâlâ istediğini verir. 15
gün oruç tutana, bir münadi, "Geçmiş günahların af oldu” der. Receb
ayında Allahü teâlâ Nuh aleyhisselamı gemiye bindirdi ve o da, Receb
ayını oruçlu geçirdi. Yanındakilere de oruç tutmalarını emretti.)
[Taberani]
(Receb ayında, takva üzere bir gün oruç tutana, oruç
tutulan günler dile gelip "Ya Rabbi onu mağfiret et" derler.) [Ebu
Muhammed]
Şaban ayı
Hazret-i Âişe validemiz buyuruyor ki:
(Resulullahın, hiçbir ayda, Şaban ayından daha çok oruç tuttuğunu görmedim. Bazen Şabanın tamamını oruçla geçirirdi.) [Buhari]
Şaban ayında niçin çok oruç tuttuğu sorulduğu zaman Resulullah efendimiz buyurdu ki:
(Şaban,
öyle faziletli bir aydır ki, insanlar bundan gafildir. Bu ayda ameller,
âlemlerin Rabbine arz edilir. Ben de amelimin oruçlu iken arz
edilmesini isterim.) [Nesai]
Bu konudaki hadis-i şeriflerden bazıları şöyledir:
(Ramazandan sonra en faziletli oruç, Şaban ayında tutulan oruçtur.) [Tirmizi]
(Şabanda üç gün oruç tutana, Hak teâlâ, Cennette bir yer hazırlar.) [Ey oğul ilmihali]
Bünyesi
zayıf olanın, Şabanın 15 inden sonra oruç tutmayıp, farz olan Ramazan-ı
şerif orucuna hazırlanması iyi olur. Sağlığı yerinde olan ise, Şaban
ayının çoğunu, hatta tamamını oruçlu geçirebilir.
Berat gecesi
Berat gecesi, Şaban ayının on beşinci gecesidir. Yani 14 Şabanın bittiği günün gecesidir.
Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:
(Şabanın
15. gecesini ibadetle, gündüzünü de oruçla geçirin! O gece Allahü teâlâ
buyurur ki: “Af isteyen yok mu, affedeyim. Rızk isteyen yok mu, rızk
vereyim. Dertli yok mu, sıhhat, afiyet vereyim. Ne isteyen varsa,
istesin vereyim” Bu hâl, sabaha kadar devam eder.) [İbni Mace]
Sual: Şevval ayında tutulan orucun fazileti nedir?
CEVAP
Her zaman oruç tutmak sevaptır. Hadis-i şerifte, (Oruç, Cehennem ateşinden koruyan bir kalkandır) buyuruldu. (Buhari)
Şevval ayında tutulan orucun çok sevabı vardır. Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:
(Ramazandan sonra Şevval ayında da 6 gün oruç tutan, anasından doğduğu günkü gibi günahsız olur.) [Taberani]
(Ramazan orucu ile Şevvalde de altın gün oruç tutan, bir yıl oruç tutmuş sayılır.) [İbni Mace]
(Ramazan
ayı orucu on aya, Ramazandan sonra tutulan 6 gün oruç da iki aya
mukabil olur ki, böylece bir yıl oruç tutma sevabına kavuşulur.) [İbni
Huzeyme]
Bazı âlimler, bu 6 gün orucun vakit geçirmeden,
bayramdan sonra hemen tutulmasının iyi olacağını bildirmişlerdir. Bu
oruçları aralıklı tutmak da caizdir.
Şevval ayında tutulan
nafile veya kaza oruçlarını pazartesi ve perşembe günleri tutmak daha
iyidir. Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:
(Ameller, pazartesi ve perşembe günleri arz olunur. Ben de amelimin oruçlu iken arz olunmasını isterim.) [Tirmizi]
(Pazartesi ve perşembe, günahların affedildiği gün olduğu için oruç tutuyorum.) [Müslim]
(Cennetin kapıları pazartesi ve perşembe günleri açılır.) [Müslim]
Sual:
Şevval ayına girdik. 6 gün orucuna başladım. Ramazanda âdet olduğum
zaman tutamadığım oruçlarım oldu. 7 gün tutamadım. 6 günlük oruç
diğerinin yerine geçer mi? Yoksa 13 gün oruç tutmam mı gerekiyor?
CEVAP
Altı
gün orucu tutarken kazaya da niyet ederseniz hem kazanız ödenmiş olur,
hem de Şevval ayında oruç tutma sevabına kavuşmuş olursunuz. 7 gün kaza
tutarsanız borcunuz kalmaz.
Sual: Şevval ayında tutulan altı
gün orucu (kaza ve nafile oruca niyet ederek) peş peşe tuttuk. Kimisi
Pazartesi-Perşembe tutulması gerektiğini söylediğinde kötü bir niyet
olmadan, bir an önce tutmak manasında (Altı gün orucu bir an önce tutup
kurtulalım) dediğimiz oldu. Bir mahzuru var mı?
CEVAP
Oruç
tutan adamın kötü niyeti olur mu? Siz onu kendinize bir görev
hissettiğiniz için öyle dediniz. Namaz için de aynı şey söylenir. (Hele
şu namazı bir an önce kılalım veya önce namazı kılalım da kurtulalım)
demek küfür olmaz. Çünkü borçtan bir an önce kurtulmak demektir.
Sual:
Biz komşularla altı gün oruçlarımızı tuttuk. Bir hanım, kadınların
tutması gereken bir borcu varsa, bu altı gün nafile orucu tutamaz dedi.
Bu doğru mu?
CEVAP
Farz namaz borcu olan nafile ve sünnet
kılamaz, ancak oruç tutabilir. Çünkü ikinci ramazana kadar borcunu
ödeyebilir. Ama bu altı günleri tutarken kazaya da niyet ederse hem
bugünlerde oruç tutmuş olur hem de kazasını ödemiş olur.
Sual: Şevval ayında tutulan 6 gün oruç, şevval ayı içerisinde hangi gün olursa olsun tutulabilir mi?
CEVAP
Evet, 30 gün içinde altı gün oruç tutulur.
Sual:
Ben 6 gün orucuna başladım. İkincisini bugün tutacağım. Ancak dün gece
biraz uykulu idim, yemeği yiyip yattım. Sabah kalktığımda niyet
etmediğimi hatırladım. Ancak gece yatarken hanımıma "ben sahura
kalkacağım yarın ve diğer günler (14-15. günler de) oruç tutacağım
dedim. Böyle yapmam niyet yerine geçer mi?
CEVAP
Sahura kalkıyor
hem de yemek yiyorsunuz. Bu niyet yerine geçer. Hatta acele edip, vakit
bitmeden şunu içeyim şunu da yapayım deniliyor, bunlar da niyettir.
Sual:
Aşure günü tutulan oruca kaza diye niyet edince, hastalık vb...sebeple
orucu bozmak zorunda kalan kişi, bunun için kaza mı kefaret mi tutmalı?
CEVAP
Kazamız varsa zaten kaza edeceğiz, yoksa nafile olacağı için tekrar tutmak vaciptir.
Sual:
Tam olarak kaza borcumu hatırlamıyorum; bu yüzden her nafile orucu
tutarken, son kazaya kalan ramazan orucumu tutmaya diye niyet etsem
sakıncası olur mu?
CEVAP
Çok iyi olur.
Sual: Nafile orucu sebepsiz bozmak uygun mu?
CEVAP
Nafile orucu, sebepsiz bozmak günahtır. Bozunca kaza etmek de gerekir.
Sual: Bir kişi yiyecek bir şey bulamazsa veya yemek hazırlamaya üşenirse, oruç tutsa caiz olur mu?
CEVAP
Çok iyi olur.
Sual: Şabanın 14. mü, 15. günü mü oruç tutulur?
CEVAP
Onbeşinci günü tutulur.
Sual:
Nevruz günü oruç tutmak mekruh olduğuna göre, her Pazartesi veya
Perşembe günü oruç tutmayı âdet edinen, Nevruz günü bu günlere denk
gelirse, yine oruç tutsa, mekruh olur mu?
CEVAP
Hayır, mekruh olmaz.
Sual: Savm-ı davud, yani bir gün yiyip bir oruç tutmak cumartesi ve mekruh güne denk gelse caiz mi?
CEVAP
Mahzuru olmaz. En faziletli oruçtur.
Sual: Sükut orucu var mı?
CEVAP
Yoktur.
Sual: İmsaktan sonra, nafile oruca niyet edip, dahveden önce, oruç tutmaktan vazgeçenin, bu orucu kaza etmesi vacip olur mu?
CEVAP
Evet.
Sual: Şabanın 15. günü, cumartesine gelse, sadece bu gün oruç tutulur mu?
CEVAP
Bir gün öncesi ile veya bir gün sonrası ile tutulmalıdır.
Sual: Sadece cumartesi günleri oruç tutmam da mahzur var mı?
CEVAP
Yalnız cumartesi günü oruç tutmak mekruhtur.
Sual: Oruç neden cumartesi günü tek tutulmaz?
CEVAP
Cuma
günü tek tutmak sünnet diyen ve mekruh diyen âlimler vardır. İhtiyaten
tek tutmamak iyi olur. Ama hadis-i şerifte cumartesi günü tek tutmayın
buyuruluyor. Sebebi bildirilmiyor. Cumartesi Yahudilerin önemli bir
günüdür. Onlara benzememek için olabilir. Başka hikmetleri de olabilir.
Sual: Kaza orucu olmayanın, tuttuğu kaza orucu nafile mi olur?
CEVAP
Evet.
Sual: Nafile orucu, mesela arkadaş davet ettiği için bozunca sonra o orucu kaza gerekir mi?
CEVAP
Kaza etmek vaciptir. Vacip demek, o orucu yeniden tutmak lazım olur demektir.
Sual:
Bir olay için, mesela sınav vb...ya da korktuğumuz bir yere giderken
veya korktuğumuz bir olayın sonucunun hayırlı olması niyetiyle nafile
oruçlu olmanın fazileti hakkında bilgi verir misiniz?
CEVAP
Oruçlu
olmak, abdestli olmak, zikretmek elbette faydalıdır. Kaza borcunuz
olmasa bile, oruca niyet ederken, kazaya niyet etmek daha uygundur.
Sual:
Hadis-i şerifte (Şevval ayında da 6 gün oruç tutan, anasından doğduğu
günkü gibi günahsız olur) buyuruluyor. Yani bir anlamda kabul olunmuş,
hakiki tevbe-i nasuh gibi oluyor mu?
CEVAP
Hayır tevbe gibi
olmaz. Tevbe pişman olup günahları terk etmektir. Yani artık bir daha
günah işlememek demektir. Şevvalde 6 gün oruç tutanın böyle bir niyeti
yok. O yine günahlarına devam edecek, sadece oruç tutmakla sevap
işliyor, sevabı kadar günahı affoluyor. Sonra bu günahlar büyük
günahlar için değil, küçük günahlar içindir. Büyük günahları, insan ve
hayvan hakları kendisine veya vârislerine ödenmedikçe günahları
affedilmez. Nafile ibadetin sevabına kavuşabilmek için imanda ve
farzlarda kusurlu olmamak, haramlardan kaçıp günahlara tevbe etmek ve o
işi ibadet olarak yapmaya niyet etmek şarttır. Abdest alanın da bütün
günahları affolur. Hadis-i şerifte buyuruldu ki:
(Abdest alan bütün günahlardan temizlenmiş olur.) [Müslim]
Bu da aynen Şevvaldeki oruç gibidir. Küçük günahlardan temizlenmiş olur.
Sual: Oruç tutarken bir davete gidilince, orucu bozmak günah mıdır?
CEVAP
Nafile
oruç tutarken uygun bir davete gidilince, orucu bozmak günah değildir.
Bir mümin arkadaşı sevindirmek ve onu üzmemek için davetine gidilir.
Davete gidip de orucunu bozmayan bir kimseye Peygamber efendimiz,
(Arkadaşın senin için bu kadar külfete girdiği halde, sen hâlâ
“Oruçluyum” diyorsun. Şimdi ye, sonra yerine bir gün tutarsın) buyurdu.
(Dare Kutni)
Yine buyurdu ki:
(Davete giden, Ramazan, kaza ve adak orucu değilse, [nafile] orucunu bozsun!) [Taberani]
(Din
kardeşinin hatırı için nafile orucu bozana, bin günlük oruç sevabı
yazılır. Bu orucu kaza edince de iki bin günlük sevap yazılır.) [Şir’a]
Öğleden
sonra, bir zaruret olmadıkça, nafile orucu bozmamalıdır! Hadis-i
şerifte, (Nafile oruç tutan kimse, öğleye kadar muhayyerdir) buyuruldu.
(Taberani)
Sual: Cuma günü kaza orucu tutmak mekruh mu?
CEVAP
Cuma
günü nafile oruç tutmak müstehaptır. Yani mahzuru olmaz. Kaza orucu
tutmak da böyledir. Bazı âlimler Cuma günü tek başına nafile oruç
tutmak mekruh dediği için, bütün âlimlere uymak gayesiyle yalnız Cuma
günü oruç tutmamak daha uygun olur. Bir ihtiyaçtan dolayı tutulursa
mekruh olmaz.
Sual: Nafile oruç tutarken, sorana oruçlu olduğumuzu söyleyince riya olur, orucun sevabı gider deniyor. Böyle bir şey var mı?
CEVAP
Hayır,
riya olmaz ve orucun sevabı gitmez. Nafile ibadetleri gizli yapmak iyi
olur. Mecbur kalmadıkça açıklamamalı. Sadakayı gizli vermeli, nafile
namazları da gizli kılmaya çalışmalı. Ama gösterilmesinde fayda varsa,
başkalarını teşvik edecekse, o zaman açıktan yapmak daha iyi olur. Riya
kalbde olur. Yani insanlara gösteriş için ibadeti yapmak demektir.
Allah rızası için yapınca, insanlar görse de mahzuru olmaz.
CEVAP
Oruç kazası olmayanın nafile oruç tutması çok sevaptır. Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:
(Bir gün nafile oruç tutana kimseye, yeryüzü dolusu altın verilse, o orucun sevabını karşılamaz.) [İbni Neccar]
(Gizleyerek, bir gün nafile oruç tutana, Allahü teâlâ, Cennetini ihsan eder.) [Hatib]
Sual: Ramazandan sonra her ay oruç tutmak isteyen hangi günler tutmalıdır?
CEVAP
Her ay 3 gün oruç tutmak çok iyidir. Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:
(Her [kameri] ayda, üç gün oruç tutmak, bütün yılı oruçlu geçirmek gibi sevaptır.) [Buhari]
(İbrahim
aleyhisselam, her ayda 3 gün oruç tuttu. Allahü teâlâ da ona ömrü boyu
oruç tutmuş gibi sevap verdi ve ömür boyu sanki yiyip içmiş gibi
kuvvet, zindelik verdi.) [Beyheki]
(Her ay 3 gün oruç tutan, yılın tamamında oruç tutmuş gibi olur.) [Müslim]
(Her ay 3 gün oruç tutanın kalbindeki kin yok olur.) [Bezzar]
(Her ay 3 gün oruç tutanın kalbinin pası temizlenir.) [Nesai]
“Eyyâm-ı biyd” denilen kameri ayların 13, 14 ve 15. günleri de tutmak iyi olur. Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:
(Ayda 3 gün oruç tutan, ayın 13, 14 ve 15. günlerinde tutsun!) [Nesai]
(Her ay, eyyâm-ı biyd’de oruç tutan kimse, yılın tamamında oruç tutmuş gibi sevaba kavuşur.) [Nesai]
Sual: Zilhicce ayında oruç tutmanın fazileti nedir, hangi günlerde oruç tutmalı?
CEVAP
Kurban
bayramının bulunduğu aya Zilhicce denir. Zilhicce ayının ilk on gününde
yapılan ibadetlerin kıymeti çoktur. Bu husustaki hadis-i şeriflerden
birkaçı şöyledir:
(Zilhiccenin ilk günlerinde tutulan oruç, bir yıl
oruç tutmaya, bir gecesini ihya etmek de Kadir gecesini ihya etmeye
bedeldir.) [İbni Mace]
(Zilhiccenin ilk on gecesinde yapılan amel için, 700 misli sevap verilir.) [Beyheki]
(Zilhiccenin
ilk dokuz gününde oruç tutan, her günü için, helal malından yüz köle
azat etmiş veya Allah yolundaki mücahidlere yüz at vermiş veya Kâbe’ye
kurban için yüz deve göndermiş gibi sevaba kavuşur.) [R. Nasıhin]
(Bu
on günün hayrından mahrum olan kimseye yazıklar olsun! Bilhassa
dokuzuncu [Arefe] günü oruçla geçirmelidir! Onda o kadar çok hayır
vardır ki, saymakla bitmez.) [T. Gafilin]
(Zilhiccenin ilk dokuz günü oruç tutana, her günü için bir yıllık oruç sevabı verilir.) [Ebul Berekat]
(Zilhiccenin ilk on günü fazilette bin güne, Arefe günü ise, on bin güne eşittir.) [Beyheki]
(Allah
indinde zilhiccenin ilk on gününde yapılan amellerden daha kıymetlisi
yoktur. Bugünlerde tesbihi, tahmidi, tehlili ve tekbiri çok söyleyin!)
[Taberani]
[Tesbih: Sübhanallah,
Tahmid: Elhamdülillah,
Tehlil: La ilahe illallah,
Tekbir: Allahü ekber, demektir.]
İlk on günün kıymeti
Peygamber
efendimiz, Zilhiccenin ilk on gününde yapılan amellerin, diğer aylarda
yapılan amellerden daha kıymetli olduğunu bildirince, Eshab-ı kiram,
(Ya Resulallah, Allah yolundaki cihaddan da mı daha kıymetlidir?)
dediler. Peygamber efendimiz, cevabında buyurdu ki:
(Evet cihaddan
da kıymetlidir. Ancak canını, malını esirgemeden harbe gidip şehit olan
kimsenin cihadı daha kıymetlidir.) [Buhari]
Ebüdderda hazretleri buyurdu ki:
(Zilhiccenin
ilk 9 günü oruç tutmalı, çok sadaka vermeli ve çok dua ve istiğfar
etmelidir! Çünkü Muhammed aleyhisselam, (Bu on günün hayır ve
bereketinden mahrum kalana yazıklar olsun) buyurdu. Zilhiccenin ilk 9
günü oruç tutanın, ömrü bereketli olur, malı çoğalır, çoluk çocuğu
belalardan muhafaza olur, günahları affolur, iyiliklerine kat kat sevap
verilir, ölürken kolay can verir, kabri aydınlanır, Mizanda sevabı ağır
gelir ve Cennette yüksek derecelere kavuşur.) [Şir’a]
Sual: Arefe günü oruç tutmanın önemi nedir?
CEVAP
Hadis-i şeriflerde buyuruluyor ki:
(Arefe günü tutulan oruç, bin gün [nafile] oruca bedeldir.) [Taberani]
(Aşure günü orucu bir yıllık, Arefe günü orucu da, iki yıllık [nafile] oruca bedeldir.) [T.Gafilin]
(Arefede
tutulan oruç, iki bin köle azat etmeye, iki bin deve kurban kesmeye ve
Allah yolunda cihad için verilen iki bin ata bedeldir.) [T.Gafilin]
Sual: Receb ve Şaban aylarında oruç tutmanın fazileti nedir?
CEVAP
Receb
ayı, hürmet edilmesi gereken dört kıymetli aydan birisidir. Resulullah
efendimiz, Receb ayına çok değer verir ve "Ya Rabbi, Receb ve Şabanı
bizler için mübarek kıl ve bizi Ramazana eriştir" diye dua ederdi.
Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:
(Haram aylar, Receb, Zilkade, Zilhicce ve Muharremdir.) [İbni Cerir]
(Haram aylarda Perşembe, Cuma ve Cumartesi günleri oruç tutana iki yıllık ibadet sevabı yazılır.) [Taberani]
(Haram aylarda bir gün oruç tutup bir gün yemek çok faziletlidir.) [Ebu Davud]
(Receb
ayında Allahü teâlâya çok istiğfar edin; çünkü Allahü teâlânın, Receb
ayının her vaktinde Cehennemden azat ettiği kulları vardır. Ayrıca
Cennette öyle köşkler vardır ki, ancak Receb ayında oruç tutanlar
girer.) [Deylemi]
(Allahü teâlâ, Receb ayında oruç tutanları mağfiret eder.) [Gunye]
(Receb-i
şerifin bir gün başında, bir gün ortasında ve bir gün de sonunda oruç
tutana, Recebin hepsini tutmuş gibi sevap verilir.) [Miftah-ül-cenne]
(Ramazan
ayı dışında Allah rızası için bir gün oruç tutan, iyi bir yarış atının
bir asırda alacağı mesafe kadar Cehennemden uzaklaşır.) [Ebu Ya’la]
(Receb
büyük bir aydır. Allahü teâlâ bu ayda hasenatı kat kat eder. Receb
ayında bir gün oruç tutan, bir yıl oruç tutmuş gibi sevaba kavuşur. 7
gün oruç tutana, Cehennem kapıları kapanır. 8 gün oruç tutana Cennetin
8 kapısı açılır. On gün oruç tutana, Allahü teâlâ istediğini verir. 15
gün oruç tutana, bir münadi, "Geçmiş günahların af oldu” der. Receb
ayında Allahü teâlâ Nuh aleyhisselamı gemiye bindirdi ve o da, Receb
ayını oruçlu geçirdi. Yanındakilere de oruç tutmalarını emretti.)
[Taberani]
(Receb ayında, takva üzere bir gün oruç tutana, oruç
tutulan günler dile gelip "Ya Rabbi onu mağfiret et" derler.) [Ebu
Muhammed]
Şaban ayı
Hazret-i Âişe validemiz buyuruyor ki:
(Resulullahın, hiçbir ayda, Şaban ayından daha çok oruç tuttuğunu görmedim. Bazen Şabanın tamamını oruçla geçirirdi.) [Buhari]
Şaban ayında niçin çok oruç tuttuğu sorulduğu zaman Resulullah efendimiz buyurdu ki:
(Şaban,
öyle faziletli bir aydır ki, insanlar bundan gafildir. Bu ayda ameller,
âlemlerin Rabbine arz edilir. Ben de amelimin oruçlu iken arz
edilmesini isterim.) [Nesai]
Bu konudaki hadis-i şeriflerden bazıları şöyledir:
(Ramazandan sonra en faziletli oruç, Şaban ayında tutulan oruçtur.) [Tirmizi]
(Şabanda üç gün oruç tutana, Hak teâlâ, Cennette bir yer hazırlar.) [Ey oğul ilmihali]
Bünyesi
zayıf olanın, Şabanın 15 inden sonra oruç tutmayıp, farz olan Ramazan-ı
şerif orucuna hazırlanması iyi olur. Sağlığı yerinde olan ise, Şaban
ayının çoğunu, hatta tamamını oruçlu geçirebilir.
Berat gecesi
Berat gecesi, Şaban ayının on beşinci gecesidir. Yani 14 Şabanın bittiği günün gecesidir.
Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:
(Şabanın
15. gecesini ibadetle, gündüzünü de oruçla geçirin! O gece Allahü teâlâ
buyurur ki: “Af isteyen yok mu, affedeyim. Rızk isteyen yok mu, rızk
vereyim. Dertli yok mu, sıhhat, afiyet vereyim. Ne isteyen varsa,
istesin vereyim” Bu hâl, sabaha kadar devam eder.) [İbni Mace]
Sual: Şevval ayında tutulan orucun fazileti nedir?
CEVAP
Her zaman oruç tutmak sevaptır. Hadis-i şerifte, (Oruç, Cehennem ateşinden koruyan bir kalkandır) buyuruldu. (Buhari)
Şevval ayında tutulan orucun çok sevabı vardır. Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:
(Ramazandan sonra Şevval ayında da 6 gün oruç tutan, anasından doğduğu günkü gibi günahsız olur.) [Taberani]
(Ramazan orucu ile Şevvalde de altın gün oruç tutan, bir yıl oruç tutmuş sayılır.) [İbni Mace]
(Ramazan
ayı orucu on aya, Ramazandan sonra tutulan 6 gün oruç da iki aya
mukabil olur ki, böylece bir yıl oruç tutma sevabına kavuşulur.) [İbni
Huzeyme]
Bazı âlimler, bu 6 gün orucun vakit geçirmeden,
bayramdan sonra hemen tutulmasının iyi olacağını bildirmişlerdir. Bu
oruçları aralıklı tutmak da caizdir.
Şevval ayında tutulan
nafile veya kaza oruçlarını pazartesi ve perşembe günleri tutmak daha
iyidir. Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:
(Ameller, pazartesi ve perşembe günleri arz olunur. Ben de amelimin oruçlu iken arz olunmasını isterim.) [Tirmizi]
(Pazartesi ve perşembe, günahların affedildiği gün olduğu için oruç tutuyorum.) [Müslim]
(Cennetin kapıları pazartesi ve perşembe günleri açılır.) [Müslim]
Sual:
Şevval ayına girdik. 6 gün orucuna başladım. Ramazanda âdet olduğum
zaman tutamadığım oruçlarım oldu. 7 gün tutamadım. 6 günlük oruç
diğerinin yerine geçer mi? Yoksa 13 gün oruç tutmam mı gerekiyor?
CEVAP
Altı
gün orucu tutarken kazaya da niyet ederseniz hem kazanız ödenmiş olur,
hem de Şevval ayında oruç tutma sevabına kavuşmuş olursunuz. 7 gün kaza
tutarsanız borcunuz kalmaz.
Sual: Şevval ayında tutulan altı
gün orucu (kaza ve nafile oruca niyet ederek) peş peşe tuttuk. Kimisi
Pazartesi-Perşembe tutulması gerektiğini söylediğinde kötü bir niyet
olmadan, bir an önce tutmak manasında (Altı gün orucu bir an önce tutup
kurtulalım) dediğimiz oldu. Bir mahzuru var mı?
CEVAP
Oruç
tutan adamın kötü niyeti olur mu? Siz onu kendinize bir görev
hissettiğiniz için öyle dediniz. Namaz için de aynı şey söylenir. (Hele
şu namazı bir an önce kılalım veya önce namazı kılalım da kurtulalım)
demek küfür olmaz. Çünkü borçtan bir an önce kurtulmak demektir.
Sual:
Biz komşularla altı gün oruçlarımızı tuttuk. Bir hanım, kadınların
tutması gereken bir borcu varsa, bu altı gün nafile orucu tutamaz dedi.
Bu doğru mu?
CEVAP
Farz namaz borcu olan nafile ve sünnet
kılamaz, ancak oruç tutabilir. Çünkü ikinci ramazana kadar borcunu
ödeyebilir. Ama bu altı günleri tutarken kazaya da niyet ederse hem
bugünlerde oruç tutmuş olur hem de kazasını ödemiş olur.
Sual: Şevval ayında tutulan 6 gün oruç, şevval ayı içerisinde hangi gün olursa olsun tutulabilir mi?
CEVAP
Evet, 30 gün içinde altı gün oruç tutulur.
Sual:
Ben 6 gün orucuna başladım. İkincisini bugün tutacağım. Ancak dün gece
biraz uykulu idim, yemeği yiyip yattım. Sabah kalktığımda niyet
etmediğimi hatırladım. Ancak gece yatarken hanımıma "ben sahura
kalkacağım yarın ve diğer günler (14-15. günler de) oruç tutacağım
dedim. Böyle yapmam niyet yerine geçer mi?
CEVAP
Sahura kalkıyor
hem de yemek yiyorsunuz. Bu niyet yerine geçer. Hatta acele edip, vakit
bitmeden şunu içeyim şunu da yapayım deniliyor, bunlar da niyettir.
Sual:
Aşure günü tutulan oruca kaza diye niyet edince, hastalık vb...sebeple
orucu bozmak zorunda kalan kişi, bunun için kaza mı kefaret mi tutmalı?
CEVAP
Kazamız varsa zaten kaza edeceğiz, yoksa nafile olacağı için tekrar tutmak vaciptir.
Sual:
Tam olarak kaza borcumu hatırlamıyorum; bu yüzden her nafile orucu
tutarken, son kazaya kalan ramazan orucumu tutmaya diye niyet etsem
sakıncası olur mu?
CEVAP
Çok iyi olur.
Sual: Nafile orucu sebepsiz bozmak uygun mu?
CEVAP
Nafile orucu, sebepsiz bozmak günahtır. Bozunca kaza etmek de gerekir.
Sual: Bir kişi yiyecek bir şey bulamazsa veya yemek hazırlamaya üşenirse, oruç tutsa caiz olur mu?
CEVAP
Çok iyi olur.
Sual: Şabanın 14. mü, 15. günü mü oruç tutulur?
CEVAP
Onbeşinci günü tutulur.
Sual:
Nevruz günü oruç tutmak mekruh olduğuna göre, her Pazartesi veya
Perşembe günü oruç tutmayı âdet edinen, Nevruz günü bu günlere denk
gelirse, yine oruç tutsa, mekruh olur mu?
CEVAP
Hayır, mekruh olmaz.
Sual: Savm-ı davud, yani bir gün yiyip bir oruç tutmak cumartesi ve mekruh güne denk gelse caiz mi?
CEVAP
Mahzuru olmaz. En faziletli oruçtur.
Sual: Sükut orucu var mı?
CEVAP
Yoktur.
Sual: İmsaktan sonra, nafile oruca niyet edip, dahveden önce, oruç tutmaktan vazgeçenin, bu orucu kaza etmesi vacip olur mu?
CEVAP
Evet.
Sual: Şabanın 15. günü, cumartesine gelse, sadece bu gün oruç tutulur mu?
CEVAP
Bir gün öncesi ile veya bir gün sonrası ile tutulmalıdır.
Sual: Sadece cumartesi günleri oruç tutmam da mahzur var mı?
CEVAP
Yalnız cumartesi günü oruç tutmak mekruhtur.
Sual: Oruç neden cumartesi günü tek tutulmaz?
CEVAP
Cuma
günü tek tutmak sünnet diyen ve mekruh diyen âlimler vardır. İhtiyaten
tek tutmamak iyi olur. Ama hadis-i şerifte cumartesi günü tek tutmayın
buyuruluyor. Sebebi bildirilmiyor. Cumartesi Yahudilerin önemli bir
günüdür. Onlara benzememek için olabilir. Başka hikmetleri de olabilir.
Sual: Kaza orucu olmayanın, tuttuğu kaza orucu nafile mi olur?
CEVAP
Evet.
Sual: Nafile orucu, mesela arkadaş davet ettiği için bozunca sonra o orucu kaza gerekir mi?
CEVAP
Kaza etmek vaciptir. Vacip demek, o orucu yeniden tutmak lazım olur demektir.
Sual:
Bir olay için, mesela sınav vb...ya da korktuğumuz bir yere giderken
veya korktuğumuz bir olayın sonucunun hayırlı olması niyetiyle nafile
oruçlu olmanın fazileti hakkında bilgi verir misiniz?
CEVAP
Oruçlu
olmak, abdestli olmak, zikretmek elbette faydalıdır. Kaza borcunuz
olmasa bile, oruca niyet ederken, kazaya niyet etmek daha uygundur.
Sual:
Hadis-i şerifte (Şevval ayında da 6 gün oruç tutan, anasından doğduğu
günkü gibi günahsız olur) buyuruluyor. Yani bir anlamda kabul olunmuş,
hakiki tevbe-i nasuh gibi oluyor mu?
CEVAP
Hayır tevbe gibi
olmaz. Tevbe pişman olup günahları terk etmektir. Yani artık bir daha
günah işlememek demektir. Şevvalde 6 gün oruç tutanın böyle bir niyeti
yok. O yine günahlarına devam edecek, sadece oruç tutmakla sevap
işliyor, sevabı kadar günahı affoluyor. Sonra bu günahlar büyük
günahlar için değil, küçük günahlar içindir. Büyük günahları, insan ve
hayvan hakları kendisine veya vârislerine ödenmedikçe günahları
affedilmez. Nafile ibadetin sevabına kavuşabilmek için imanda ve
farzlarda kusurlu olmamak, haramlardan kaçıp günahlara tevbe etmek ve o
işi ibadet olarak yapmaya niyet etmek şarttır. Abdest alanın da bütün
günahları affolur. Hadis-i şerifte buyuruldu ki:
(Abdest alan bütün günahlardan temizlenmiş olur.) [Müslim]
Bu da aynen Şevvaldeki oruç gibidir. Küçük günahlardan temizlenmiş olur.
Sual: Oruç tutarken bir davete gidilince, orucu bozmak günah mıdır?
CEVAP
Nafile
oruç tutarken uygun bir davete gidilince, orucu bozmak günah değildir.
Bir mümin arkadaşı sevindirmek ve onu üzmemek için davetine gidilir.
Davete gidip de orucunu bozmayan bir kimseye Peygamber efendimiz,
(Arkadaşın senin için bu kadar külfete girdiği halde, sen hâlâ
“Oruçluyum” diyorsun. Şimdi ye, sonra yerine bir gün tutarsın) buyurdu.
(Dare Kutni)
Yine buyurdu ki:
(Davete giden, Ramazan, kaza ve adak orucu değilse, [nafile] orucunu bozsun!) [Taberani]
(Din
kardeşinin hatırı için nafile orucu bozana, bin günlük oruç sevabı
yazılır. Bu orucu kaza edince de iki bin günlük sevap yazılır.) [Şir’a]
Öğleden
sonra, bir zaruret olmadıkça, nafile orucu bozmamalıdır! Hadis-i
şerifte, (Nafile oruç tutan kimse, öğleye kadar muhayyerdir) buyuruldu.
(Taberani)
Sual: Cuma günü kaza orucu tutmak mekruh mu?
CEVAP
Cuma
günü nafile oruç tutmak müstehaptır. Yani mahzuru olmaz. Kaza orucu
tutmak da böyledir. Bazı âlimler Cuma günü tek başına nafile oruç
tutmak mekruh dediği için, bütün âlimlere uymak gayesiyle yalnız Cuma
günü oruç tutmamak daha uygun olur. Bir ihtiyaçtan dolayı tutulursa
mekruh olmaz.
Sual: Nafile oruç tutarken, sorana oruçlu olduğumuzu söyleyince riya olur, orucun sevabı gider deniyor. Böyle bir şey var mı?
CEVAP
Hayır,
riya olmaz ve orucun sevabı gitmez. Nafile ibadetleri gizli yapmak iyi
olur. Mecbur kalmadıkça açıklamamalı. Sadakayı gizli vermeli, nafile
namazları da gizli kılmaya çalışmalı. Ama gösterilmesinde fayda varsa,
başkalarını teşvik edecekse, o zaman açıktan yapmak daha iyi olur. Riya
kalbde olur. Yani insanlara gösteriş için ibadeti yapmak demektir.
Allah rızası için yapınca, insanlar görse de mahzuru olmaz.
